به گزارش پایگاه خبری راه وطن به نقل از ایرنا «مجید تخت روانچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه با اشاره به تلاش تروئیکای اروپایی برای تصویب قطعنامه علیه ایران در نشست جاری شورای حکام گفت: بانیان قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام نمی توانند ادعای حمایت از دیپلماسی را داشته باشند.
کمتر از سه ماه از آغاز مذاکرات غیرمستقیم جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا با وساطت سلطنت عمان میگذرد. تاکنون پنج دور از این مذاکرات در مسقط، پایتخت عمان و رم، پایتخت ایتالیا برگزار شده و به گفته ـ «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت خارجه دور ششم این رایزنی ها نیز روز یکشنبه ۲۵ خردادماه در مسقط برگزار خواهدشد. آنچه که دور ششم این مذاکرات را به سخت ترین و حساس ترین دور این مذاکرات تبدیل کرده اصرار هیات آمریکایی بر ضرورت غنی سازی صفر در ایران و تاکید تهران بر ثابت و غیرقابل تغییر بودن این خط قرمز است.
با «مجید تخت روانچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه که از اعضای هیات مذاکره کننده ایران با آمریکا نیز است یک روز پیش از مشخص شدن زمان و مکان دور ششم مذاکرات گفت و گوی تفصیلی درباره چند و چون پیشرفت این روند و چالش های پیش روی دو طرف داشتیم که مشروح آن را در زیر میخوانید:
آیا مذاکرات ایران و آمریکا به بنبست خورده است؟
خیر، من اصلاً اصطلاح بنبست را مناسب نمیبینم. در مذاکرات بینالمللی همیشه فراز و نشیب زیادی وجود دارد. یعنی چه در بحثهایی که مربوط به صلح و امنیت بینالمللی است و چه در حوزههایی مانند تجارت بینالملل، هر مذاکراتی که جنبه بینالمللی داشته باشد حساسیتهای خاص خود را دارد و حوصله و صبر زیادی لازم است تا این مذاکرات به نتیجه برسد. بنابراین اینکه بخواهیم زود درباره مذاکراتی که فقط چند ماه است شروع شده، نتیجهگیری کنیم، به نظر من کار مناسبی نیست. طبیعی است که در مذاکرات ما در دوران قبلی هم مراحل دشواری بوده که واقعاً فکر میکردیم به هیچ وجه به نتیجه نخواهیم رسید، اما آن مرحله را پشت سر گذاشتیم.
الان شرایطی است که هرچه جلوتر میرویم و به مطالب مکتوب بیشتری میرسیم، امکان وجود فراز و نشیب در مذاکرات بیشتر میشود. نکته مهم برای ما این است که بتوانیم از دل این مذاکرات منافع ملی کشور را حفظ کنیم و بر همان اساس پیش برویم. اینکه روند مذاکرات کمی کند یا تند شود برای ما اهمیت زیادی ندارد، مهم کسب منافع ملی است؛ چیزی که حق ماست و مردم ما به آن توجه دارند. این چیزی است که ما به آن اهمیت میدهیم و انشاءالله به نتیجه خواهیم رسید.
آیا پاسخ ایران به طرح مکتوب آمریکا که توسط وزیر خارجه عمان به همتای ایرانی تحویل داده شد، آماده شده است و چه زمانی این پاسخ را در اختیار طرف عمانی قرار خواهیم داد؟
ما در حال تهیه پاسخ هستیم که هنوز نهایی نشده است. کار خوبی روی آن انجام شده و فکر میکنیم پاسخی که ارائه خواهیم داد معقول باشد. امیدواریم ظرف چند روز آینده این کار نهایی شود و در اختیار وزیر خارجه عمان قرار گیرد تا از طریق ایشان به آمریکاییها منتقل شود.
وزیر خارجه تاکید داشتند که جزئیات مذاکرات براساس پروتکلهای دیپلماتیک محرمانه باقی خواهد ماند، اما انتشار جزئیاتی از طرح آمریکا، چه همه و چه بخشی از آن را قرین به صحت بدانیم، پرسشهایی را برای افکار عمومی ایجاد کرده است. در این راستا میتوانید بگوئید که پاسخ ایران چه کلیاتی را در بر میگیرد؟
طرح ما قطعاً یک جملهای یا یک پاراگرافی نیست که بتواند به سادگی از آن به یک نه رسید. حتماً مطالبی در آن هست که نشاندهنده جدیت ماست، نشان میدهد که حرف ما چارچوب دارد و ما میخواهیم بر اساس اصولی مشخص کار کنیم و کار ما منطق دارد. هر طرحی که ارائه میشود باید یک منطق درونی داشته باشد، باید شروع و پایان منطقی داشته باشد، به طوری که بخشهای مختلف آن همدیگر را نقض نکنند.
طبیعی است که در هر مذاکره بینالمللی، متنی که ارائه میشود تازه شروع کار است و باید بر اساس آن وارد مذاکرات عمیقتر شویم. ممکن است درباره یک بخش از متن سریعتر به توافق برسیم و در بخش دیگری زمان بیشتری صرف شود.احساس ما این است که متنی که داریم ارائه میدهیم، البته هنوز نهایی نشده و به زمان نیاز دارد، ولی متن قابل قبولی است که میتواند مبنای کار قرار گیرد. اگر اراده سیاسی در طرف مقابل وجود داشته باشد، فکر میکنیم جای کار دارد. طبیعی است که در هر مذاکره بینالمللی، متنی که ارائه میشود تازه شروع کار است و باید بر اساس آن وارد مذاکرات عمیقتر شویم. ممکن است درباره یک بخش از متن سریعتر به توافق برسیم و در بخش دیگری زمان بیشتری صرف شود.
واقعیت این است که ما در حال حاضر درباره متنی خیلی طولانی صحبت نمیکنیم چون نمیخواهیم قرارداد یا تفاهمنامهای جامع و طولانی ارائه دهیم که تهیه آن دشوار و زمانبر باشد. طرحی که ارائه دادهایم، چارچوبی است برای توافق؛ اگر در اصل این چارچوب به تفاهم برسیم، مذاکرات مفصلتری درباره جزئیات آن آغاز خواهد شد. احساس ما این است که اگر این چارچوب مورد توافق قرار بگیرد از دل آن یک توافقی بیرون خواهد آمد که هر دو طرف راضی باشند.
میتوانم از صحبت شما نتیجه گیری کنم که پاسخ ایران، پنجره دیپلماسی را همچنان باز نگه خواهد داشت؟
احساس ما این است که اینطور خواهد بود و رویهمان این است که طرحی منطقی ارائه دهیم که هدفش رسیدن به نتیجه در چارچوب اصول ماست. همچنین آمادهایم نظرات طرف مقابل را نیز درباره طرح خود بشنویم.
زمانی که طرح طرف آمریکایی را مطالعه کردید، آیا احساس کردید که طرف آمریکایی هم با ارائه این طرح به دنبال باز نگه داشتن پنجره دیپلماسی است؟ یا به نوعی نسبت به اراده طرف آمریکایی دچار شک و تردید شدید؟
من ترجیح میدهم از طریق رسانه وارد جزئیات مذاکره نشوم. وقتی دور بعدی مذاکرات آغاز شود، نظرات خودمان را درباره طرح آمریکاییها به صورت دقیق و جزئی مطرح خواهیم کرد. ما طرح آنها را به دقت بررسی کردیم و بر روی نظراتمان کار کردیم. طرح ارائه شده به ما مورد بررسی دقیق قرار گرفت و طرح ما نیز همینطور پس از بررسی های دقیق آماده شده است.
بنابراین در دور بعدی مذاکرات، انشاءالله هم نظراتمان را درباره طرح آمریکاییها و هم درباره طرح خودمان ارائه خواهیم داد و توضیح خواهیم داد که چرا چنین طرحی را ارائه کردهایم و بر چه مبنایی معتقدیم باید اینگونه عمل شود. ترجیح میدهم این مباحث در مذاکرات دور ششم مطرح شود.
آقای ویتکاف دو نوع موضع داشتند. ابتدا درباره غنیسازی ۳.۶۷ درصد صحبت کردند؛ بعد از چند هفته، در مصاحبهای، حرف قبلی خود را نقض کرد و گفت ایران نیازی به غنیسازی ندارد. پس اینکه در مذاکرات چه گفته شده به کنار، حداقل موضع علنی خود آقای ویتکاف با آنچه قبلاً گفته بود متفاوت است.دلیل تاخیر در اعلام زمان برگزاری دور ششم مذاکرات چه بود؟
وقتی دوره پنجم در رم به پایان رسید، قرار گذاشتیم دور ششم برگزار شود، اما درباره زمان آن به تفاهم نرسیدیم. این موضوع اختلافی نبوده، بلکه درباره زمان با طرف عمانی توافق نکردیم. معمولاً عمانیها پیشنهاد زمان و مکان را میدهند. از آنجا که بعد از دوره پنجم، متن آمریکاییها به دست ما رسید، طبیعی بود که نتوانیم سریع اعلام آمادگی کنیم چون باید متن را دقیق بررسی میکردیم. بررسی ما اکنون به پایان رسیده و زمانی که طرح خودمان هم آماده شده باشد؛ به طرف عمانی اعلام خواهیم کرد که آمادهایم. پس از آن وزیر خارجه عمان نیز از طریق گفتگو با آمریکاییها زمان جدید را تعیین خواهد کرد.
دلیلی که زمان دور ششم در رم مشخص نشد، همین بود که هنوز نمیدانستیم چه اتفاقی خواهد افتاد. وقتی طرح آمریکاییها چند روز پس از آن به دست ما رسید، دیدیم که به زمان بیشتری برای بررسی و تصمیمگیری نیاز داریم.
در دور چهارم و پنجم مذاکرات غیرمستقیم، ناگهان مسئله غنیسازی صفر در ایران پررنگ شد، در حالی که فضای عمومی مذاکرات در سه دور نخست مثبت بود و به نظر میرسید دو طرف بر سر خطوط قرمز یکدیگر به درک مشترکی رسیدهاند. آیا در زمینه غنیسازی در داخل خاک ایران، هیئت آمریکایی و شخص استیو ویتکاف نظر اولیه خود را پس از دور سوم تغییر داد؟
در مورد آقای ویتکاف، خود ایشان دو نوع موضع داشتند. ابتدا درباره غنیسازی ۳.۶۷ درصد صحبت کردند؛ بعد از چند هفته، در مصاحبهای، حرف قبلی خود را نقض کرد و گفت ایران نیازی به غنیسازی ندارد. پس اینکه در مذاکرات چه گفته شده به کنار، حداقل موضع علنی خود آقای ویتکاف با آنچه قبلاً گفته بود متفاوت است. این تناقضها فضای مذاکرات را مبهم و تیره میکند؛ وقتی با مقام مسئول مذاکره میکنید و او صحبتهای متناقض دارد، طبیعتاً تأثیر منفی میگذارد.
در حالی که مواضع ما از ابتدا ثابت بوده است. در موضوعات مختلف ما موضع ثابت داریم چون معتقدیم بر روی آن کار شده و پس از بررسی به جمعبندی رسیدهایم. درباره غنیسازی صفر، بالا و پایینهایی در مواضع علنی طرف آمریکایی دیدهایم که البته ممکن است در گفتگوهای رسمی کمتر بوده باشد، هرچند نمیتوانیم بگوئیم که اصلا نبوده است. این موضوع هر بار مطرح شده ما به جدیت همین موضع علنی مبنی بر اینکه غنیسازی صفر از نظر ما قابل قبول نیست را اعلام کرده ایم.
